-
1 być bez dachu
быть без кро́ва, не име́ть кры́ши над голово́й -
2 być
impf (jestem, jesteś, jest, jesteśmy, jesteście, są, byłem, byłeś, był, byliśmy, byliście, byli, będę, będziesz, będzie, będziemy, będziecie, będą) Ⅰ vi 1. (istnieć, żyć) to be- jest wielu znanych aktorów there are many well known actors- nie ma nikogo, kto mógłby to zrobić there’s no one who could do it- czy jest Bóg, czy go nie ma? does God exist, or not?- był sobie kiedyś stary król there was a. lived once an old king- nie było cię jeszcze wtedy na świecie this was before you were born- myślę, więc jestem I think, therefore I am- być albo nie być to be or not to be- to dla nas być albo nie być this is our to be or not to be, this is our Waterloo- nie ma już dla niej ratunku nothing can save her now- jest wiele powodów do zadowolenia there’s good reason to be happy- nie ma powodu do obaw there is no reason a. need to worry- są sprawy, których nigdy nie zrozumiesz there are (certain) things that you’ll never understand- nie ma co płakać/gadać it’s no use crying/talking (about it)- nie ma co żałować (there’s) no need to be sorry- nie ma co a. czego żałować it’s no great loss- nie ma czemu się dziwić, że… it’s no surprise a. wonder that…- nie ma o co się kłócić there’s nothing to quarrel about- nie ma czym się martwić/czego się bać there’s nothing to worry about/to be afraid of- nie ma z czego być dumnym (it’s) nothing to be proud of- nie ma z czego się cieszyć/śmiać there’s nothing to rejoice/to laugh about- „dziękuję za podwiezienie” – „nie ma za co” ‘thanks for the lift’ – ‘don’t mention it’ a. ‘you’re welcome‘- „przepraszam, że panu przerwałem” – „nie ma za co” ‘sorry I interrupted you’ – ‘that’s all right’- już cię/was nie ma! off with you!2. (przebywać, znajdować się) to be- być w pracy/szkole to be at work/at school- być w teatrze/na koncercie to be at the theatre/at a concert- teraz wychodzę, ale będę w domu o piątej I’m going out now, but I’ll be home at five- dzisiaj nie ma go w biurze he’s not in the office today- w pokoju nikogo nie ma/nie było there is/was no-one in the room- jest już piąta, a jego jak nie ma, tak nie ma it’s already five, and he’s still not here a. there’s still no trace of him- „czy jest Robert?” – „nie, nie ma go, jest jeszcze w szkole” ‘is Robert in?’ – ‘no, he’s not, he’s still at school’- „są jeszcze bilety na ostatni seans?” – „niestety, już nie ma” ‘do you still have tickets for the last showing?’ – ‘sorry, all sold out’- czy będziesz jutro w domu? ‘will you be at home a. in home tomorrow?’- kiedy (ona) będzie znowu w Warszawie? when will she be in Warsaw again?- byłem wczoraj u Roberta/u babci I was at Robert’s/granny’s yesterday, I went to see Robert/granny yesterday- był przy narodzinach swojej córki he was present at the birth of his daughter- nigdy nie byłem w Rosji I’ve never been to Russia- „skąd jesteś?” – „(jestem) z Krakowa/Polski” ‘where are you from?’ – ‘(I’m) from Cracow/Poland’- „gdzie jesteś?” – „tutaj!” ‘where are you?’ – ‘(I’m) here!’- „jestem!” (przy odczytywaniu listy) ‘here!’, ‘present’- będąc w Londynie, odwiedziłem Annę when a. while I was in London I went to see Anna- biblioteka jest w budynku głównym the library is in the main building- w jednym pudełku jest dziesięć bateryjek there are ten batteries in a packet- w domu nie było nic do jedzenia there was nothing to eat at home a. in the house- co jest w tym pudle? what’s in this box?- gdzie jest moja książka/najbliższa apteka? where’s my book/the nearest chemist’s?- co jest dzisiaj na lunch? what’s for lunch today?- wczoraj na kolację był dorsz there was cod for dinner yesterday- „dużo masz tych ziemniaków?” – „oj, będzie” pot. ‘got a lot of those spuds?’ – ‘loads’ pot.- będzie, będzie, więcej się nie zmieści pot. that’s plenty a. that’ll do, there’s no room for any more3. (trwać, stawać się) to be- jest godzina druga po południu it’s two in the afternoon a. two p.m.- nie ma jeszcze szóstej rano it’s not yet six a.m.- zanim dotrzemy do domu, będzie ósma wieczorem/północ it’ll be eight p.m./midnight by the time we reach home- był maj it was in May- to było w grudniu 1999 it was in December 1999- to było dawno, dawno temu this was a long, long time ago- jest piękny ranek it’s a fine morning- jest mroźno/upalnie it’s nippy/hot- wczoraj był deszcz/mróz it was raining/freezing yesterday- ciekawe, czy jutro będzie pogoda I wonder if it’s going to be fine tomorrow- nie pamiętam dokładnie, to było dość dawno temu I can’t really remember, it was some time ago- z niego jeszcze coś będzie he’ll turn out all right- co z niego będzie? how will he turn out?, what will become of him?- będzie z niego dobry pracownik he’ll be a good worker- kuchmistrz to z ciebie nie będzie you’ll never make a chef- z tych kwiatów nic już nie będzie these flowers/plants have had it pot.- z naszych planów/wakacji nic nie będzie nothing will come of our plans/holidays- nic z tego nie będzie it’s hopeless- nic dobrego z tego nie będzie nothing good will come of it- tyle pracy i nic z tego nie ma (he’s done) so much work and nothing to show for it4. (odbywać się, zdarzać się) to be- koncert/egzamin jest jutro the concert/exam is tomorrow- zebranie było w sali konferencyjnej the meeting was (held) in the conference room- jutro nie będzie a. nie ma lekcji there are no classes tomorrow- był do ciebie telefon there was a phone call for you- czy były do mnie jakieś telefony? has anyone called me?- był wypadek w kopalni there was an accident in the mine- co będzie, jeśli nie zdasz egzaminu? what’s going to happen if you fail the exam?- co będzie, jeśli ktoś nas zobaczy? supposing a. what if someone sees us?- nie martw się, wszystko będzie dobrze don’t worry, it’ll be a. it’s going to be fine- w życiu bywa rozmaicie you never know what life may bring- opowiedziałem jej wszystko, tak jak było I told her everything just as it happened- co ci/jej jest? what’s the matter with you/her?- coś mi/jemu jest something’s the matter with me/him- czy jemu coś jest? is anything the matter with him?- nic mu nie będzie, to tylko przeziębienie he’ll be fine, it’s only a cold5. (uczestniczyć, uczęszczać) to be- być na weselu/zebraniu to be at a wedding/meeting- wczoraj byliśmy na przyjęciu we were at a reception yesterday- być w liceum/na uniwersytecie to be at secondary school/at university- być na studiach to be a student a. at college- być na prawie/medycynie to study law/medicine- był na trzecim roku anglistyki he was in his third year in the English department- być na kursie komputerowym to be on a computer course- być na wojnie to go to war6. (przybyć) to be, to come- być pierwszym/drugim to be the first/second to arrive- był na mecie trzeci he came third- czy był już listonosz? has the postman been a. come yet?7. (znajdować się w jakimś stanie) to be- być pod urokiem/wrażeniem kogoś/czegoś to be charmed/impressed by sb/sth- być pod wpływem kogoś/czegoś to be under the influence of sb/sth- prowadzić samochód, będąc pod wpływem alkoholu to drive while under the influence of alcohol- być w ciąży to be pregnant- być w dobrym/złym humorze to be in a good/bad mood- nie być w nastroju do zabawy not to feel like going out a. partying- być w doskonałej formie to be in excellent form a. in fine fettle- być w strachu to be scared- być w rozpaczy to be in despair- bądźmy dobrej myśli let’s hope for the best- jestem przed obiadem I haven’t had my lunch yet- jestem już po śniadaniu I’ve already had breakfast- był siedem lat po studiach he had graduated seven years earlier- być po kielichu/po paru kieliszkach pot. to have had a drop/a few euf.- być na diecie to be on a diet- być na kaszce a. kleiku to be on a diet of gruel- być na emeryturze/rencie to be on a pension- sukienka jest do kolan the dress is knee-length- wody było do kostek the water was ankle-deep- firanka była do połowy okna the net curtain reached halfway down the window- chwila nieuwagi i było po wazonie one unguarded moment and the vase was smashed to pieces- jest już po nim/nas! it’s curtains for him/us! pot.- jeszcze chwila i byłoby po mnie another instant and it would have been curtains for me a. would have been all up with me pot.Ⅱ v aux. 1. (łącznik w orzeczeniu złożonym) to be- być nauczycielem/malarzem to be a teacher/painter- kiedy dorosnę, będę aktorem when I grow up, I’ll be an actor- być Polakiem/Duńczykiem to be Polish/Danish- borsuk jest drapieżnikiem the badger is a predator- nie bądź dzieckiem! don’t be childish a. such a child!- jestem Anna Kowalska I’m Anna Kowalska- „cześć, to ty jesteś Robert?” – „nie, jestem Adam” ‘hi, are you Robert? a. you’re Robert, are you?’ – ‘no, I’m Adam’- co to jest – ma cztery nogi i robi „miau”? what (is it that) has four legs and says ‘miaow’?- była wysoka/niska she was tall/short- jest autorką cenioną przez wszystkich she’s an author appreciated by all a. everybody- mój dziadek był podobno bardzo przystojnym mężczyzną my grandfather is said to have been a very handsome man- wciąż jest taka, jaką była za młodu she’s still her old self- kwiaty były żółte i czerwone the flowers were yellow and red- pizza była całkiem dobra the pizza was quite good- pojemnik był z drewna/plastiku the container was made of wood/plastic- z tych listewek byłby ładny latawiec these slats could make a fine kite- wszystko to były jedynie domysły it was all only conjecture- czyj jest ten samochód? whose car is this?, who does this car belong to?- ta książka jest jej/Adama this book is hers/Adam’s, this is her/Adam’s book- żona była dla niego wszystkim his wife was everything to him- nie naśladuj innych, bądź sobą don’t imitate others, be yourself- ta zupa jest zimna this soup is cold- Maria jest niewidoma Maria is blind- jesteś głodny? are you hungry?- Robert jest żonaty/rozwiedziony Robert is married/divorced- są małżeństwem od dziesięciu lat they’ve been married for ten years- bądź dla niej miły be nice to her- bądź tak dobry a. uprzejmy would you mind- bądź tak miły i otwórz okno would you mind opening the window?- czy byłaby pani uprzejma podać mi sól would you be kind enough a. would you be so kind as to pass me the salt?- nie bądź głupi! don’t be a fool!- cicho bądź! be quiet!- być w kapeluszu/kaloszach/spodniach to be wearing a hat/rubber boots/trousers- była w zielonym żakiecie/czarnym berecie she was wearing a green jacket/black beret, she had a green jacket/black beret on- być za kimś/czymś (opowiadać się) to support sb/sth, to be for sb/sth- byłem za tym, żeby nikomu nic nie mówić I was for not telling anyone anything- dwa razy dwa jest cztery two times two is four2. (w stronie biernej) artykuł jest dobrze napisany the article is well written- ściany pokoju były pomalowane na różowo the walls of the room were painted pink- dzieci, które są maltretowane przez rodziców children who are abused by their parents- tak jest napisane w gazecie that’s what it says in the paper- samochód będzie naprawiony jutro the car will be repaired by tomorrow- to musi być zrobione do czwartku this must be done by Thursday- sukienka była uszyta z czarnej wełenki the dress was made of black wool3. (w czasie przyszłym złożonym) shall, will- będzie pamiętał a. pamiętać tę scenę przez cały życie he will remember this scene all his life- będziemy długo go wspominali a. wspominać we shall a. will long remember him4. przest. (w czasie zaprzeszłym) w Krakowie mieszkał był przed trzema laty he would have been living a. was living in Cracow three years ago 5. (w trybie warunkowym) byłbym napisał a. napisałbym był do ciebie, gdybym znał twój adres I would have written to you, had I known your address a. if I had known your address- co by się było stało, gdyby nie jego pomoc what would have happened if it hadn’t been for his help- byłaby spadła ze schodów (omal nie) she almost fell down the stairs- byłbym zapomniał! zabierz ze sobą śpiwór I almost a. nearly forgot! take a sleeping bag with you6. (w zwrotach nieosobowych) było już późno it was already late- jest dopiero wpół do ósmej it’s only half past seven- nie było co jeść there was nothing to eat- za ciepło będzie ci w tym swetrze you’ll be too hot in this jumper- byłoby przyjemnie zjeść razem obiad it would be nice to have lunch together- wychodzić po zmierzchu było niebezpiecznie it was dangerous going out after dark- nie kupić tego mieszkania będzie niewybaczalnym błędem not to buy that a. the flat would be an inexcusable mistake- z chorym było źle/coraz gorzej the patient was bad/getting worse- z dziadkiem jest nienajlepiej grandfather is poorly- wszystko będzie na niego he’ll get all the blame- żeby nie było na mnie I don’t want to get the blame- na imię było jej Maria her name was Maria- było dobrze po północy it was well after midnight- będzie z godzinę/trzy lata temu an hour or so/some three years ago- będzie kwadrans jak wyszedł he must have left fifteen minutes or so ago, it’s been fifteen minutes or so since he left- do najbliższego sklepu będzie ze trzy kilometry it’s a good three kilometres to the nearest shop- nie ma tu gdzie usiąść there’s nowhere here to sit- w tym mieście na ma dokąd pójść wieczorem there’s nowhere to go at night in this town- nie ma komu posprzątać/zrobić zakupy there’s no-one to clean/to do shopping- nie ma z kim się bawić there’s no-one to play with7. (z czasownikami niewłaściwymi) to be- trzeba było coś z tym zrobić something had to be done about it- trzeba było od razu tak mówić why didn’t you say so in the first place?- czytać można było tylko przy świecach one could read only by candlelight- jest gorzej niż można było przypuszczać it’s worse than might have been expected■ bądź zdrów! (pożegnanie) goodbye!, take care!- być bez forsy/przy forsie pot. to be penniless/flush pot.- być do niczego (bezużyteczny) [osoba, przedmiot] to be useless a. no good; (chory, słaby) [osoba] to be poorly a. out of sorts- być może perhaps, maybe- być może nam się uda perhaps we’ll succeed- być może a. może być, że… it may happen that…- być niczym [osoba] to be a nobody- znałem ją, kiedy jeszcze była nikim I knew her when she was still a nobody- być przy nadziei a. być w poważnym a. odmiennym a. błogosławionym stanie książk. to be in an interesting condition a. in the family way przest.; to have a bun in the oven euf., pot.- było nie było (tak czy owak) when all’s said and done, after all; (niech się dzieje co chce) come what may, be that as it may- było nie było, to już ćwierć wieku od naszego ślubu when all’s said and done a. after all, it’s twenty-five years since we got married- było nie było, idę pogadać z szefem o podwyżce come what may, I’m going to the boss to talk about a rise- było siedzieć w domu/nie pożyczać mu pieniędzy pot. serves you right, you should have stayed at home/shouldn’t have lent him money- było nic mu nie mówić you should have told him nothing- co będzie, to będzie whatever will be, will be- co było, to było let bygones be bygones- co jest? pot. what’s up? pot.- co jest, do jasnej cholery? dlaczego nikt nie otwiera? what the hell’s going on? – why doesn’t anyone open the door? pot.- co jest? przyjacielowi paru groszy żałujesz? what’s wrong? – can’t spare a friend a few pence? pot.- coś w tym jest a. coś w tym musi być there must be something in it- coś w tym musi być, że wszyscy dyrektorzy będą na tym zebraniu there must be something in it, if all the directors are going to the meeting- jakoś to będzie things’ll a. it’ll work out somehow pot.- nie ma co, trzeba brać się do roboty oh well, time to do some work- nie ma co! well, well!- mieszkanie, nie ma co, widne i ustawne well, well, not a bad flat, airy and well laid out- ładnie się spisałeś, nie ma co! iron. well, well, you’ve done it now, haven’t you!- nie ma (to) jak kuchnia domowa/kieliszek zimnej wódki nothing beats a. you can’t beat home cooking/a glass of cold vodka- nie ma (to) jak muzyka klasyczna give me classical music every time- nie ma to jak wakacje! there’s nothing like a holiday!- nie może być! (niedowierzanie) I don’t believe it!, you don’t say!- niech będzie! oh well!- niech ci/wam będzie! have it your own way!- niech mu/jej będzie! let him/her have his/her own way!- niech tak będzie! (zgoda) so be it!- tak jest! (owszem) (that’s) right!- „to jest pańskie ostatnie słowo” – „tak jest, ostatnie” ‘is that your final word?’ – ‘yes, it is’, ‘that’s right’- tak jest, panie pułkowniku/generale! Wojsk. yes, sir!- to jest książk. that is, that is to say- główne gałęzie przemysłu, to jest górnictwo i hutnictwo the main branches of industry, that is (to say) mining and metallurgy* * *(jestem, jesteś); pl jesteśmy; pl jesteście; pl są; imp bądź; pt był, była, byli; sg fut będę; sg fut; będziesz; vijestem! — present!, here!
jest ciepło/zimno — it's warm/cold
jest mi zimno/przykro — I'm cold/sorry
będę pamiętać lub pamiętał — I will remember
co będzie, jeśli nie przyjdą? — what will happen if they don't come?
nie może być! — this lub it can't be!
tak jest! — yes, sir!
jestem za +instr /przeciw być — +dat I am for/against
* * *I.być1ipf.1. (= znajdować się w jakimś stanie l. miejscu) be; (= istnieć) exist, be there; być na diecie be on a diet; być na emeryturze be retired; jestem po robocie I'm finished l. done with work (for today); pewnego razu był sobie król... once upon a time there lived a king...; w ogrodzie były róże there were roses in the garden; w Galaktyce są miliardy gwiazd there are billions of stars in the Galaxy; ile ich jest? how many of them are there?; być w kinie be at the theater; być na wycieczce be on a trip; być w Warszawie be in Warsaw; być u babci na wsi be at grandma's house in the country; być z kimś sam na sam be one on one with sb; od świtu jestem na nogach I have been on my feet all day; Ewa jest na ostatnich nogach Eva is ready to drop l. dead on her feet; jesteś na drodze do zawału you are on the road to a heart attack; wszystko jest na swoim miejscu everything is in its place; to było nie na miejscu that was out of line; być na ustach całego miasteczka be on the lips of everyone in town; być jedną nogą na tamtym świecie have one foot in the grave; co dzisiaj będzie na obiad? what's for supper today?; wszystko jest pod ręką we have everything right at hand; być u steru przen. be at the wheel; no to jestem w domu (= zrozumiałem) that hits home; być w latach l. w leciech be up in one's years; być w sile wieku be in one's prime; być w opałach be in a bind; teraz wszystko jest w twoich rękach now everything is in your hands l. up to you; być w siódmym niebie be in seventh heaven; być w swoim żywiole be in one's element; być na zebraniu be at a meeting; być na wojnie be (fighting) in a war; być na studiach be at college; być na anglistyce be in the English Department; nigdy nie byłem w Chicago I've never been to Chicago; Adam jest pod pantoflem swojej żony Adam is henpecked; być nie w sosie be in a bad mood; jest gaz i woda we have gas and water; jestem takiego samego zdania I'm of the same opinion; jestem dobrej myśli I'm hoping for the best; jest mi u ciebie tak dobrze I feel so good at your place; jest mi głupio I feel stupid; to jest do niczego it's no good; być górą be on top; to nie jest czas po temu this is not the time for that; to nie jest mi na rękę this is inconvenient (for me); to nie jest po mojej myśli that's not what I intended l. what I had in mind; jestem pod wrażeniem I'm impressed; jestem bez pieniędzy I'm broke; jestem w ciąży I'm pregnant; Ewa jest przy nadziei przest. Eva is in the family way; jestem na służbie I'm on duty; byliśmy na spacerze we were taking a walk; dobrze wiesz, że jesteś na mojej łasce you know fully well that you're at my mercy; czy jesteś w stanie mnie zrozumieć? are you able to understand me?; jestem w dobrym humorze I'm in a good mood; byliśmy w kłopocie, co zrobić z... we couldn't figure out what to do with...; Ewa przez moment była w rozterce for a moment Ewa was in a dilemma; Ewa jest z Adamem w przyjaźni Ewa is friends with Adam; po czyjej jesteś stronie? whose side are you on?; Adam jest w porządku Adam is OK l. alright; to nie jest w moim guście that's not my style; jestem na bakier z gramatyką I haven't a clue about grammar; z teściową jestem na złej stopie I'm on bad terms with my mother-in-law; z prezesem jestem na ty I'm on a first name basis with the president; jestem za reformą I'm for the reform; oni są z sobą za pan brat they are on familiar terms; jestem z Ewą po słowie przest. I'm engaged to Eve.2. ( część orzeczenia imiennego) jestem studentem I am a student; byłam piosenkarką I was a singer; będę generałem I will be a general; ta dziewczyna jest ładna that girl is pretty; samochód jest ojca that's father's car; ten długopis nie jest mój this pen isn't mine; bądź zdrów! get well!; jesteś dla mnie niczym! you mean nothing to me; on nie był sobą he wasn't himself; dwa razy dwa jest cztery two plus two is l. equals four.3. ( w zdaniach bezosobowych) (= zdarzać się) jest piękny dzień it's a beautiful day; był kwiecień it was April; było to dość dawno it was l. happened quite a long time ago; był do ciebie telefon you had a call; było już późno it was getting late; nie ma co jeść there's nothing to eat; będzie z godzinę temu, jak... it's been an hour since...; a co będzie ze mną? what will happen to me?; ciekaw jestem, co z niego będzie I'm curious (about) what will become of him; jeżeli tak jest if it is so; być może maybe, perhaps; co będzie, to będzie come what may; co było, to było let bygones be bygones; jakoś to (w końcu) będzie thing's will turn out fine (in the end); co ci jest? what's wrong l. the matter with you?; z tej mąki nie będzie chleba it's hopeless; nie może być that's impossible; jest już po nim it's too late for him; he's done for; he's a goner l. a has-been; co było, a nie jest, nie pisze się w rejestr what's done is done; tak jest! exactly!, precisely!, that's right; wojsk. yes, sir!; to jest (= czyli) that is; było nie było whatever happens; no matter what (happens).II.być2ipf.1. tylko będę będziesz itd. ( w formach czasu przyszłego) will (be); będę pamiętał o tym I'll remember that; dzieci będą w ogrodzie the kids will be in the garden; będziemy śpiewać kolędy we're going to sing carols.2. ( w formach strony biernej) dom był sprzedany za... the house was sold for...; jesteś obserwowany you are being watched; droga jest już naprawiona the road has been repaired.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > być
-
3 bez
Ⅰ m (G beżu) beige Ⅱ adj. inv. beige* * *I bzu; bzy; loc sg bzie; m II prepbez końca — ( dyskusja) endless, interminable; ( dyskutować) endlessly, interminably
* * *I.bez1mibz- bot. lilac ( Syringa vulgaris); czarny bez bot. elder ( Sambucus nigra); gałązka bzu lilac twig.II.bez2prep.+ Gen. without; bez narażania się na niebezpieczeństwo without risk; i bez tego trwonisz dosyć pieniędzy you're wasting lots of money anyway; niebo bez chmur cloudless sky; bez bajerów ( o sprzęcie) no-frills; bez ceregieli (walczyć, dyskutować) with the gloves off; być bez grosza be broke, be penniless; bez końca endlessly; bez mała almost, (very) nearly; bez cienia wątpliwości without a shadow of a doubt; pozostawać bez echa meet no response; robić coś bez głowy do sth thoughtlessly; bez przyszłości with no future; finished; bez ładu i składu without rhyme or reason; bez miary, bez granic without restraint, knowing no limits; mówić bez ogródek be explicit ( o czymś about sth); mówiąc bez ogródek to put it bluntly; być bez pamięci zakochanym be head over heels in love; bez perspektyw dead-end; bez płaczu without tears; bez porównania lepszy certainly better; bez precedensu without precedent; bez przerwy continuously, without a break; bez reszty utterly; hook, line and sinker; bez różnicy no difference; bez słowa without a word; bez śladu without a trace; tylko bez świntuszenia keep it clean; bez tchu breathless; bez urazy no hard feelings; bez ustanku without cease, ceaselessly; bez wyjątku bar none, without exception; bez wyjścia ( o sytuacji) inextricable; bez wysiłku effortlessly; bez wytchnienia without a pause; bez zająknienia glibly; bez zarzutu irreproachable, flawless; bez znaczenia of no/little account; bez zwłoki promptly; bez żadnych ale no buts; ujść bez kary get away; nie ma dymu bez ognia there's no smoke without fire; bez pracy nie ma kołaczy no pain, no gain; nie ma róży bez kolców there's no rose without a thorn; wejść bez pukania enter without knocking; bez pożegnania without saying goodbye; zrobić/wziąć coś bez pytania do/take sth without asking; bez wątpienia undoubtedly, doubtless, no doubt; nie bez kozery not without a reason, with a good reason; bez paniki don't panic; take it easy; tylko bez kawałów, głupich niespodzianek no tricks, don't try anything funny; herbata, kawa bez cukru tea, coffee without sugar.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > bez
-
4 życie
-a; ntlife; (pot: utrzymanie, wyżywienie) living, living costsżycie osobiste — personal lub private life
życie wieczne — REL eternal life
* * *n.1. ( stan organizmu) life; życie zwierząt/roślin/człowieka animal/plant/human life; życie płodowe fetal life; budzić się do życia (np. o roślinach, opowiadaniu) come to life; życie ledwie się w nim kołacze l. nie pozostało mu wiele życia he is not long for this world.2. (= istnienie, egzystencja) life; ciężkie/łatwe l. lekkie życie hard/easy life; warunki życia living conditions; dawać komuś miesiąc życia (= rokować) give sb a month to live; narażać życie risk one's life; z narażeniem życia at the risk of one's life; uratować komuś życie save sb's life; pierwszy raz w życiu for the first time in one's life; życie intymne love life; życie osobiste l. prywatne private life; życie naukowe scientific life; życie kulturalne cultural life; życie seksualne sexual life; jedwabne życie charmed life l. existence, the good life; kawał życia plenty of time ( of one's life); wstępować na nową drogę życia embark on a new career; jesień życia the autumn of one's life; wiosna życia the spring of one's life; ubezpieczenie na życie life insurance; życie wieczne rel. eternal life; życie pozagrobowe rel. afterlife; życie po śmierci life after death; życie na pełnych obrotach life in the fast lane; życie nocne nightlife; życie to nie bajka life is not a bed of roses; sprawa życia i śmierci a matter of life and death; pan życia i śmierci master of life and death; szkoła życia school of life; walka na śmierć i życie life-and-death struggle, mortal combat; historia wzięta z życia true-life story; do końca życia as long as I live; póki życia as long as life endures; zbliżać się do kresu życia be nearing one's end; za życia in l. during one's lifetime; patrzeć serio na życie treat one's life seriously; być nie do życia be lifeless, be dog-tired; dać znak życia give signs of life; nie dawać znaku życia give no signs of life; darować komuś życie spare sb l. sb's life; kochać kogoś/coś nad życie love sb/sth more than life itself; odebrać komuś życie take sb's life; targnąć się na swoje życie l. odebrać sobie życie take one's life; powołać do życia call into existence; pozostać przy życiu remain alive; pożegnać się z życiem meet one's death l. end; mieć własne życie have a life of one's own; ujść z życiem escape with one's life; utrzymać przy życiu keep alive; usunąć się z czyjegoś życia withdraw from sb's life; używać życia live it up; wchodzić w życie come into force l. effect; wcielać coś w życie put sth into effect; rozpoczynać nowe życie start l. get a new life; turn over a new leaf; get a new lease of life; zakończyć życie end one's life; zatruwać komuś życie be the bane of sb's life; zrobić komuś z życia piekło make sb's life hell; złamać komuś życie ruin sb's life; czyjeś życie wisi na włosku sb's life is hanging by a hair's breadth; dać komuś życie give birth to sb; towarzysz/-ka życia life's companion; składać życie w ofierze sacrifice one's life; poświęcić l. oddać za kogoś/coś życie lay down l. give one's life for sb/sth; poświęcić (swoje) życie komuś/czemuś dedicate one's life to sb/sth; cudem ujść z życiem have a close shave; prowadzić podwójne/cnotliwe/normalne życie live a double/virtuous/normal life; pieskie życie dog's life; rajskie życie the life of Riley; samo życie! that's life!; uciekaj, jeśli ci życie miłe! run for your life!; run for dear life!; życie jak w Madrycie żart. the life of Riley; drogo sprzedać życie sell one's life dearly; miłość czyjegoś życia (= ukochana osoba; t. przen. = pasja) the love of sb's life l. of a lifetime; o mało (co) nie stracić życia come near losing one's life; przez resztę życia for the rest of one's life; człowiek uczy się przez całe życie you l. we live and learn; ustawić kogoś na całe życie set sb up for life; i to ma być życie! przen. what a life!; życie ci ucieka life is passing you by; życie musi toczyć się dalej the show must go on.3. (= energia życiowa, temperament) life, vigor; Br. vigour; on jest bez życia he's lifeless; z życiem with vigour; nabierać życia (o opowieści, filmie) come to life; tchnąć w coś nowe życie breathe new life into sth; żyć pełnią życia live one's life to the full; nigdy w życiu! not on my l. your life!; wystraszyłem się jak nigdy w życiu I was scared half to death.4. (= ruch) activity; tętnić życiem teem with activity.5. pot. (= utrzymanie, wyżywienie) living; środki do życia means of subsistence; brak środków do życia destitution; być bez środków do życia be down at heel; życie ponad stan life beyond one's means; zarabiać na życie earn one's living l. keep; jak on zarabia na życie? what does he do for a living?The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > życie
-
5 bez2
Ⅰ praep. 1. (wyrażające brak) without- bez kogoś/czegoś without sb/sth- beze mnie without me- poszedł bez niej he went without her- rozmowa odbyła się bez świadków the conversation took place without witnesses- koszula bez kieszeni a shirt without pockets- sukienka bez rękawów/pleców a sleeveless/backless dress- pantofle bez pięt slingback shoes- bez wysiłku without (any) effort, effortlessly- bez końca endlessly- bez przerwy non-stop- bez smaku tasteless- bez żadnej pomocy without any help, unaided- zupełnie bez pieniędzy without any money at all- mięso bez kości boned meat- piwo bez alkoholu alcohol-free beer, non-alcoholic beer- sok bez cukru sugar-free juice- pijesz kawę z cukrem czy bez? do you take your coffee with sugar or without?- niebo bez najmniejszej chmurki a completely cloudless sky- dzień bez papierosa a non-smoking day, a cigarette-free day- dzień bez samochodu a car-free day- panna bez posagu a girl without a dowry- wszystko odbyło się bez zakłóceń/opóźnień everything went without any mishaps/delays- włóczyli się bez celu they wandered around a. about aimlessly- pracowała bez wynagrodzenia she worked without pay- pozostali bez środków do życia they were left with no means of subsistence- i bez tego mam niewiele czasu I don’t have much time as it is- „co u ciebie?” – „bez zmian” ‘how are things with you?’ – ‘same as ever’- obchodzić a. obywać się bez kogoś/czegoś to (make) do a. manage without sb/sth- obejdę się bez twojej pomocy I’ll manage without your help- zabójstwo nie może ujść bez kary murder cannot go unpunished a. be left unpunished- bez atu Gry no trumps- dwa bez atu two no trumps2. (wyrażające zaniechanie) without- wejść bez pukania to enter without knocking- odejść bez pożegnania to leave without saying goodbye- wziąć coś bez pytania to take something without asking a. permission- zniosła rozstanie bez płaczu she bore the separation a. parting without tears3. (wyrażające pomniejszenie, pozbawienie) less, minus- trzy miesiące bez dwóch dni three months less two days- 300 bez 26 300 less a. minus 26- wrócił do domu bez dwóch zębów z przodu he came back home minus two front teeth pot.- (być) bez dwóch/trzech (w grze w brydża) (to be) two/three down4. (w wyrażeniach wykrzyknikowych) spokojnie, bez paniki! don’t panic!, keep calm!- tylko bez wygłupów! pot. no messing (around) though! pot.- bez dyskusji! no arguing!- bez obaw! definitely!; no problem a. sweat pot.- bez przesady! don’t exaggerate!Ⅱ nie bez not without- nie bez talentu/powodu not without talent/reason- nie bez strachu not without fear- on sam jest nie bez winy he’s not without blame himself- nie bez znaczenia jest fakt, że… it is not without significance that…- nie bez tego, żeby czasem czegoś nie spsocił it’s not that he never did any mischiefⅢ bez- w wyrazach złożonych bezbiałkowy protein-free- bezczasowy timelessThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > bez2
-
6 miłosierdzie
сущ.• благотворительность• милосердие• милостыня• милость• подаяние• сострадание* * *miłosierdzi|e☼ милосердие; сострадание;być bez \miłosierdziea dla (wobec) kogoś быть беспощадным к кому-л.;● bez \miłosierdzieа немилосердно; siostra \miłosierdzieа сестра милосердия
+ litość* * *смилосе́рдие; сострада́ние- siostra miłosierdziabyć bez miłosierdzia dla (wobec) kogoś — быть беспоща́дным к кому́-л.
Syn: -
7 grosz
m 1. (moneta polska) grosz (a Polish monetary unit) 2. (moneta austriacka) groschen (an Austrian monetary unit) 3. Hist. groschen 4. sgt pot. (pieniądze) money- ciężki a. ładny grosz good money- uciułać trochę grosza to put away a. aside a little money- ciułać grosz do grosza to save every penny- kupić coś za drogi grosz pot. to pay a pretty penny for sth- kupić/sprzedać coś za grosze to buy/sell sth for next to nothing; to buy/sell sth dirt cheap a. for peanuts pot.- liczyć się z każdym groszem pot. to count a. watch one’s pennies- nie mieć grosza przy duszy pot. to be penniless, not to have a penny to one’s name a. two pennies to rub together- nie mieć wstydu/rozumu za grosz pot. to have no shame/sense- wtrącać a. wtykać a. wsadzać (swoje) trzy grosze pot. to add a. put in one’s (two) pennyworth GB pot., to add a. put in one’s two cents’ worth US pot.- to nie jest warte trzech groszy a. złamanego grosza pot. it’s not worth a brass farthing GB pot., it’s not worth a red cent a. a plugged nickel US pot.* * *-a; -e; gen pl; -y; mgrosz (Polish monetary unit equal to 1/100 zloty)nie dać perf ani grosza — not to give a penny
zapłacić perf (wszystko) co do grosza — to pay (everything) to the last penny
* * *miGen. -a1. ( w Polsce) grosz.2. (= drobna moneta) penny, cent, farthing; być bez (złamanego) grosza (przy duszy) be penniless; not have one penny to rub against another; not have two pennies to rub together; co do grosza not a penny less, not a penny more; to the last penny; nie dać złamanego grosza give nothing; nie wydać złamanego grosza spend nothing; nie być wartym złamanego grosza not be worth a plugged l. wooden nickel; wtrącić trzy grosze pot. put in one's two cents' worth; kupić coś za psi grosz buy sth dirt-cheap, buy sth for a song; pay peanuts for sth; nie mieć za grosz czegoś not to have an ounce of sth.3. pot. (= kwota) money; kawał grosza a good bit of money; zarabiać grosze earn very little; kupić coś za ostatni grosz spend one's last dime on sth; wdowi grosz widow's mite; liczyć się z groszem count every penny twice; nie liczyć się z groszem spend money like it's going out of style.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > grosz
-
8 praca
-y; -epraca klasowa — (classroom) test, test paper
praca magisterska — M.A. thesis
praca doktorska — doctoral lub Ph.D. dissertation
* * *f.1. ( wytwarzanie) work; labor; Br. labour; praca fizyczna physical work; praca umysłowa nonmanual work; praca biurowa office work; praca dorywcza odd jobs; praca naukowa research, researching; praca twórcza creative work; praca sezonowa seasonal work; praca zawodowa proffesional work; praca zbiorowa collective work; praca zespołowa team work; praca zlecona commissioned work; pionierska praca ( w jakiejś dziedzinie) pioneering work; praca nad kolejną powieścią work on one's next novel; bezpieczeństwo i higiena pracy labor health and safety, health and safety at work; dyscyplina pracy work discipline, labor discipline; karta pracy work card; podział pracy division of labor; prawo pracy labor law; organizacja pracy labor organization; wydajność pracy productivity; ludzie pracy przest. working classe; Święto Pracy Labor Day, Br. Labour Day; May Day; syzyfowa praca a never-ending job; bez pracy nie ma kołaczy no pain no gain; jaka praca, taka płaca as you work, so you earn.2. (= utwór, dzieło) work, production; praca pisemna z fińskiego composition in Finnish; praca poświęcona zagadnieniu bezrobocia work on unemployment; praca z zakresu teorii literatury work on literary theory; praca dyplomowa diploma thesis; praca licencjacka/magisterska ( z zakresu nauk humanistycznych) BA/MA thesis; ( z zakresu nauk ścisłych) BSc/MSc thesis; praca doktorska doctoral l. PhD dissertation; praca habilitacyjna postdoctoral dissertation; praca popularnonaukowa popular science work.3. (= proces) work, function; praca nóg footwork; prawidłowa praca serca proper heart function; bezawaryjna praca silnika perfect engine functioning.4. ( etat) job, post; umowa o pracę contract of employment; dostać/stracić pracę get/lose a job; zwolnić kogoś z pracy dismiss sb.5. pot. (= miejsce zatrudnienia) workplace; być w pracy be at work; iść do/wrócić z pracy go to/come back from work; zakład pracy place of employment; kolega z pracy colleague, co-worker, workmate.6. fiz. work; jednostka pracy unit of work.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > praca
-
9 wyraz
Ⅰ m (G wyrazu) 1. Jęz. word- pisać coś jako jeden wyraz/dwa wyrazy to write sth as one word/two words- dzielenie wyrazów word division- wyrazy szacunku dla małżonki książk. please give my regards to your wife- wyrazy najwyższego uznania należą się… I/we owe a deep debt of gratitude to… książk.2. książk. (przejaw) expression; (objaw) expression- wyraz twarzy a facial expression- w jej oczach pojawił się wyraz lęku an expression of fear appeared in her eyes- środki wyrazu Literat. means of expression- wyraz wdzięczności a token of gratitude3. Mat. expression, term Ⅱ nad wyraz adv. książk. exceptionally, greatly- □ wyraz bezakcentowy Jęz. unstressed word- wyraz bliskoznaczny Jęz. synonym- wyraz niesamodzielny Jęz. linking word- wyraz obcy Jęz. foreign word, loanword- wyraz pochodny Jęz. derivative word- wyraz podstawowy Jęz. base word- wyraz rdzenny root- wyraz samodzielny Jęz. word- wyraz wolny Mat. absolute term- wyrazy złożone Jęz. compounds■ być bez wyrazu a. pozbawionym wyrazu (nie wyrażać żadnych uczuć) to lack expression; (być pozbawionym wyrazistych cech) to be bland- dać wyraz czemuś książk. to express sth, to give voice to sth [uczuciu, przekonaniu]* * *"wyrazy uznania" — "congratulations"
"wyrazy współczucia" — "my sympathies"
bez wyrazu — expressionless, blank
nad wyraz (interesujący/piękny) — extraordinarily (interesting/beautiful)
* * *mi1. ( słowo) jęz. word; nieprzyzwoite wyrazy dirty words, obscenities; wyraz bliskoznaczny synonym; wyraz hasłowy headword; wyraz pochodny derivative; wyraz przestarzały obsolete word.2. ( przejaw) expression; ( objaw) sign; bez wyrazu expressionless, blank; dać wyraz czemuś give expression l. voice to sth; pełen wyrazu expressive; środek wyrazu medium; siła wyrazu expressiveness; wyrazy szacunku respect, regards; wyrazy współczucia (words of) sympathy; wyraz twarzy facial expression.3. nad wyraz form. exceedingly.4. mat. term.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > wyraz
-
10 życi|e
n sgt 1. (proces) life- życie na ziemi life on earth- poszukiwanie form życia w kosmosie the search for life forms in the universe- wiosną budzi się życie in spring everything comes to life2. (egzystencja) life- uratować komuś życie to save sb’s life- zamach na życie cara an attempt on the tsar’s life- pożegnać się a. rozstać się z życiem to depart this life- odebrać sobie życie to take one’s (own) life- stracić życie to lose one’s life- jej syn przypłacił to życiem her son paid for it with his life- ujść z życiem to escape with one’s life- ten błąd kosztował ją życie that mistake cost her her life- oddać za kogoś/coś życie to lay down a. give one’s life for sb/sth książk.- pozostawać przy życiu to remain alive- lekarze utrzymywali pacjenta przy życiu przez dwie doby the doctors managed to keep the patient alive for two days- tylko praca trzyma go przy życiu work is the only thing that keeps him going pot. a. keeps him alive- nieliczni pasażerowie pozostali przy życiu the few surviving passengers3. (okres od narodzin do śmierci) life, lifetime- nigdy w życiu nie widziałam czegoś takiego I’ve never seen anything like it (in my life)- już za życia był postacią legendarną he was a legend in his own lifetime- za życia babci to było nie do pomyślenia it was unthinkable in grandma’s time- kalendarium życia poety significant dates in the poet’s life- całe swoje dorosłe życie spędził w tym mieście he spent his entire adult life in this town- cieszyć się życiem to enjoy life- używać życia to live life to the full- ułożyć sobie życie na nowo to make a new life for oneself- nadawać sens czyjemuś życiu to give sb’s life meaning- styl życia a lifestyle, a way of life- szkoła przystosowuje dzieci do życia the purpose of a school is to adjust children to social life- życie duchowe/seksualne/zawodowe sb’s spiritual/sex/working life- wtrącać się w czyjeś życie to interfere in sb’s affairs a. life- urządzić sobie życie to arrange one’s life- mieć łatwe/trudne życie to have an easy/a hard life- życie go nie rozpieszcza his life is not all roses4. (utrzymanie) living- zarabiać na życie to earn a living, to make one’s living- zarabia na życie malowaniem portretów he makes his living painting portraits- poziom życia the standard of living, living standards- ludzie pozbawieni środków do życia people deprived of a means of livelihood- ledwo mu starcza na życie he barely has enough to live on- życie w stolicy jest bardzo drogie life in the capital is very expensive- pieniądze na życie housekeeping (money)5. (rzeczywistość) (real) life- tak jest w teorii, ale nie w życiu that’s how it is in theory, but not in practice a. real life- zupełnie nie zna życia he’s totally inexperienced- historia z życia wzięta a true-life story6. (witalność) life, energy- być pełnym życia to be full of life a. vigour- tryskać życiem to be bursting with energy- z życiem, panowie! look lively, men! pot.7. (ruch) life- miasto od świtu tętni a. kipi życiem the city pulsates with life from the crack of dawn- po latach zastoju życie budzi się w tutejszych miasteczkach after years of stagnation the local villages are coming (back) to life8. (środowisko) life- poznać życie mieszkańców/szlachty to learn about the life of the locals/nobility- życie publiczne/społeczne/kulturalne public/social/cultural life9 (funkcjonowanie) life- średni czas życia samochodu the average life of a car- państwo nie może utrzymywać przy życiu nierentownych przedsiębiorstw the state can’t keep unprofitable companies alive- □ nocne życie miasta the city’s nightlife- życie intymne sb’s love life- życie osobiste a. prywatne private life- życie wieczne Relig. eternal a. everlasting life- brać życie lekko to be light-hearted- brać życie na serio a. patrzeć poważnie na życie to take life seriously- być bez życia to be lifeless- być czyimś życiem książk. to be sb’s life- być nie do życia (być słabym) to be half dead a. more dead than alive; (być niezaradnym) to not be cut out for this life a. world; (o mieście) to be impossible a. hard to live in- dać komuś życie książk. to give sb the gift of life- dać znak życia (napisać list) to drop a line- darować komuś życie książk. to spare sb’s life- jeśli ci życie miłe książk. if you value your life- w szkole nie miał życia, koledzy go szykanowali pot. he had a hard a. tough time at school, he was bullied all the time- mężczyzna/kobieta mojego życia the man/woman in my life- mieć święte życie to live a. lead the life of Riley pot.- mieć własne życie to have a life of one’s own, to live one’s own life- ma życie usłane różami his life is a bed of roses- nie zaznać a. zakosztować życia to not taste life- póki życia przest. until a. to the end of one’s days- przypłacić a. okupić coś życiem książk. to pay for sth with one’s life, to lay down a. give one’s life for sth- samo życie that’s life, such is life- sprawa a. kwestia życia i śmierci a matter of life and death- szkoła życia książk. school of hard knocks- tchnąć w coś życie książk. to breathe (new) life into sth- usunąć się z czyjegoś życia książk. to part company with sb- wchodzić w życie [młodzież, nastolatek] to leave home; [ustawa, przepis] to come into a. to take effect- wprowadzić a. wcielić coś w życie to bring a. put sth into effect- złamać sobie/komuś życie to make one’s/sb’s life a misery- życie się ledwie w nim kołacze he’s ready to give up the ghostThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > życi|e
-
11 chleb
m 1. bread U; (bochenek) loaf- świeży/czerstwy chleb fresh/stale bread- bochenek chleba a loaf (of bread)- kromka/pajda chleba a slice/thick slice of bread- kup dwa chleby buy two loaves- skórka (od) chleba the crust- piętka a. przylepka chleba the (end) crust a. heel (of a loaf)- chleb z miodem bread and honey- smarować chleb masłem to butter some bread2. sgt przen. (utrzymanie) bread and butter, livelihood C/U- robić coś dla chleba to do something for money- zarabiać/pracować na chleb to work for one’s living, to earn one’s daily bread- być a. żyć na czyimś/własnym chlebie to live off sb else’s/one’s earnings- wyjechał z kraju za chlebem he left the country to work abroad- odbierać komuś chleb to take the bread out of sb’s mouth3. sgt przen. (praca zarobkowa) work, job- dziennikarski chleb the work of a journalist- nauczycielski chleb the job of teaching4. sgt (zboże) corn- □ biały chleb white bread- chleb pszenny wheat bread- chleb razowy wholemeal bread- chleb chrupki crispbread, diet bread- czarny chleb black bread- chleb żytni rye bread■ chleba i igrzysk bread and circuses- chleb powszedni (jedzenie) one’s daily bread; (środki do życia) one’s daily bread, bread and butter; (codzienna rzecz) quite a normal thing, nothing unusual- lekki chleb (lekka praca) easy money, money for jam a. old rope pot.; euf. (prostytuowanie się) prostitution- łaskawy a. gotowy chleb living on sb’s charity- być u kogoś na łaskawym chlebie to live on sb’s charity- suchy chleb dry bread; przen. a diet of bread and water- ciężki a. trudny kawałek chleba a hard way to earn a living- łamanie chleba Relig. the breaking of bread- łamać z kimś chleb to break bread with sb daw., to be on close terms with sb- być potrzebnym jak chleb to be as vital as the air we breathe- chodzić po proszonym chlebie to lead the life of a beggar; to beg one’s bread daw.- darmo jeść czyjś chleb to live off sb- pójść na swój chleb to start earning one’s own living- żyć o chlebie i wodzie to live on bread and water- chleb go/ich bodzie riches make him/them proud- z niejednego pieca chleb jadł he’s seen quite a few things (in his time); he’s knocked around (the world) a bit pot.- czapką, chlebem i solą ludzie ludzi niewolą przysł. kindness wins hearts- głodnemu chleb na myśli przysł. well, we all know what’s on your mind a. what you’re thinking- kto na ciebie kamieniem, ty na niego chlebem przysł. to turn the other cheek, to answer a. meet insult with kindness- nie samym chlebem żyje człowiek Bibl. man does not live a. one cannot live by bread alone- z tej mąki chleba nie będzie przysł. nothing (good) will come of it* * ** * *miGen. -a ( pieczywo) bread; chleb biały white bread; chleb ciemny l. czarny brown bread; chleb pszenny wheat bread; chleb razowy wholewheat bread; chleb żytni rye bread; czerstwy chleb stale bread; świeży chleb fresh bread; wiejski chleb Br. cob, cobloaf; bochenek chleba loaf of bread; chleb z masłem bread and butter; chleb z szynką bread and ham; kromka chleba slice of bread; skórka od chleba crust; suchy chleb dry bread; chleb powszedni daily bread; lekki chleb easy living; łaskawy chleb charity; rozczyniać l. miesić chleb knead bread; piec chleb bake bread; Chleb Pański l. Eucharystyczny rel. the Eucharist, the Host; chleb i wino rel. bread and wine; łamanie chleba rel. fraction, breaking of the bread; chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj Bibl. give us our daily bread; chleb świętojański bot. ( drzewo) carob ( Caretonia siliqua); ( strąk) carob; Br. t. Saint John's bread; to dla mnie chleb z masłem it's a piece of cake for me; zwykły zjadacz chleba an average mortal; z niejednego pieca chleb jadał he's seen life; żyć o chlebie i wodzie subsist on bread and water; dzielić się z kimś ostatnim kawałkiem chleba share one's last crust with sb; pracować (ciężko) na chleb work hard for one's bread and cheese; robić coś dla chleba do sth to earn a living; odebrać komuś chleb l. pozbawić kogoś chleba take the bread out of sb's mouth; być bez chleba be jobless; wędrować za chlebem seek livelihood; być na cudzym chlebie live on sb's charity; ciężki kawałek chleba hard bread; zarabiać na kawałek chleba earn one's daily bread; chodzić po proszonym chlebie be a beggar; nie jem chleba za darmo I earn my living; nie samym chlebem człowiek żyje man does not live on bread alone; z tej mąki chleba nie będzie it's no use; przyjąć kogoś chlebem i solą greet sb with bread and salt ( according to an old Polish tradition); głodnemu chleb na myśli the tongue always l. ever turns to the aching tooth.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > chleb
-
12 dech
m sgt (G tchu) 1. (oddech) breath; (oddychanie) breathing U- chwytać/wstrzymywać dech to catch/hold one’s breath- chory z trudem chwytał dech the patient could hardly catch his breath- nabrać tchu to take a breath- tańczyć do utraty tchu to dance until one is breathless- nie mógł złapać tchu he couldn’t catch his breath, he was short of breath- z wrażenia zaparło mu dech he held his breath in amazement- była tak piękna, że zaparło mi dech she was so beautiful it took my breath away- nalewka tak mocna, że aż dech zapiera flavoured vodka so strong it burns your throat- zapierający dech w piersiach widok a breathtaking view2. książk., przen. (powiew) breath, waft- wiosenny dech wiatru a breath of spring air- padł bez tchu he fell down out of breath- bez tchu przebiegł pięć kilometrów he ran five kilometres without stopping- wymienił tytuły/nazwiska jednym tchem he reeled off the titles/names in one go- wypił lekarstwo jednym tchem he drank the medicine in one gulp- ostatnim tchem at one’s last gasp- sprinter ostatnim tchem dobiegł do mety the sprinter reached the finish line at his last gasp- póki tchu a. do ostatniego tchu to the last, until one’s dying breath- będę walczył o wolność kraju póki tchu w piersi I will fight for my country’s freedom till my dying breath- z zapartym tchem with bated breath* * *tchu; m( oddech) breathjednym tchem — at once; ( duszkiem) at one gulp
* * *mitylko sing. tch-1. (= oddech) breath; wind; zapierać komuś dech w piersiach take sb's breath away; dech mi zaparło it took my breath away; zapierający dech (w piersiach) breathtaking, stunning, breathless; nabrać tchu take a breath; nie móc złapać tchu gasp for breath, be out of breath, be short of breath; aż ci/mu itd. tchu braknie until you're/he's etc. blue in the face; bez tchu out of breath, short of breath, breathless; być bez tchu be out of breath, be short of breath, be breathless; jednym tchem in the same breath, in a single breath; at once; nabrać tchu draw a breath; ostatnim tchem with one's last l. dying breath; do utraty tchu until you're/he's etc. blue in the face; do ostatniego tchu to l. till the last (breath); oglądać coś z zapartym tchem watch sth keenly; czekać z zapartym tchem hold one's breath, wait with bated breath.2. lit., rzad. (= powiew) breath (of air l. wind).The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > dech
-
13 dach
сущ.• кров• кровля• крыша* * *♂, Р. \dachu крыша ž, кровля ž;● pod jednym \dachem под одной крышей; pod własnym \dachem в своём доме; być bez \dachu, nie mieć \dachu nad głową быть без крова, не иметь крыши над головой
* * *м, P dachuкры́ша ż, кро́вля ż- pod własnym dachem
- być bez dachu
- nie mieć dachu nad głową -
14 cen|a
f 1. price (czegoś of sth)- cena okazyjna/wygórowana a bargain/an exorbitant price- cena promocyjna a special price- cena wywoławcza a reserve (price)- ceny konkurencyjne competitive prices- przystępne ceny reasonable a. affordable prices- słone ceny steep prices- cena kupna/detaliczna purchase/retail price- cena wstępu (price of) admission- ceny biletów ticket prices- ceny na zboże grain prices- cena za metr/kilogram the price per metre/kilogram- podwyżka/obniżka cen a price rise/reduction- sezonowa obniżka cen a sale- kupić coś za pół ceny to buy sth half price- sprzedać coś po cenie kosztów własnych to sell sth at cost price- komplet w cenie 1000 złotych 1,000 zlotys for the set2. przen. price, cost- płacić za coś wysoką cenę to pay a high price for sth- zanieczyszczenie środowiska to cena, jaką płacimy za postęp techniczny environmental pollution is the price we pay for technological progress- za cenę czegoś at the cost of sth- zdobył fortunę za cenę zdrowia he made a fortune at the cost of his own health- □ cena fabryczna Ekon. cost price- cena gwarantowana Ekon. guaranteed price- cena netto Handl. net price- cena nominalna Ekon. nominal a. face value■ naznaczyć a. wyznaczyć cenę na czyjąś głowę to put a price on sb’s head- być bez a. nie mieć ceny to be priceless- prawdziwa przyjaźń nie ma ceny you can’t put a price on true friendship- być w cenie to be in (great) demand- informatycy/lekarze są teraz w cenie computer scientists/doctors are very much in demand these days- w tym roku zboże nie jest w cenie there’s not much demand for grain this year- za każdą a. wszelką cenę at all costs, at any cost- chciał to osiągnąć za wszelką cenę he was determined to do it, regardless of the cost- za wszelką cenę chciał tam pojechać he was absolutely determined to go- za żadną cenę not at any price- za żadną cenę nie chciała się zgodzić na wyjazd córki she didn’t want to let her daughter go at any priceThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > cen|a
-
15 fors|a
f sgt pot. dosh pot.; cash- kupa forsy a heap of dosh- zapłacić za coś ciężką forsę to fork out big dosh for sth- zbić a. zrobić na czymś forsę to make big money on sth- być bez forsy to be out of cash- być przy forsie to be in the money pot.- krucho u mnie z forsą I’m short of cashThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > fors|a
-
16 pa|ra2
f 1. (komplet, zespół) pair- para butów/rękawiczek a pair of shoes/gloves- trzy pary skarpetek three pairs of socks- wóz ciągnięty przez parę koni a cart drawn by two a. a pair of horses- patrzyło na nas kilka par oczu we were being watched by several pairs of eyes- przyda się nam każda para rąk we can always do with an extra pair hands- ustawić się w pary to form pairs- ustawić kogoś w pary to put sb in pairs, to pair sb up- pracować w parach to work in pairs- iść parami to walk in pairs- występować parami [zjawisko] to occur in pairs- tańczyć z kimś w parze to dance with sb- zwyciężyła para rosyjska a Russian pair won- w klasie jest do pary/nie do pary uczniów there is an even/odd number of students in the class- masz skarpetki nie do pary your socks don’t match- masz każdy but z innej pary your shoes don’t match- zgubić rękawiczkę od pary to lose a glove2. (jeden przedmiot) pair- para spodni a pair of trousers- dwie pary nożyczek/okularów two pairs of scissors/glasses3. (osoby związane uczuciowo) couple- zakochana para a pair of lovers- para małżeńska a married couple- być dobraną/niedobraną parą, tworzyć dobraną/niedobraną parę to be a well-matched/an ill-matched couple- oni są parą they are living together/going out together, they are together4. (pozostały element kompletu) pair- być bez a. nie mieć pary [osoba] to have no partner- znaleźć dla kogoś/czegoś parę to find a partner for sb/to find a pair for sth- zgubić parę od rękawiczki to lose the other glove of a pair□ młoda para (nowożeńcy) the young couple, the bride and groom■ iść w parze z czymś to go hand in hand with sth- nieszczęścia chodzą parami it never rains but it pours- to inna para kaloszy pot. (to nie to samo) that’s a different kettle of fish pot.; (to inna sprawa) that’s another a. different storyThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > pa|ra2
-
17 serc|e
n 1. Anat., Med. heart- atak/choroba serca a heart attack/disease- bicie jego serca the beat a. beating of his heart, his heartbeat- operacja na otwartym sercu open-heart surgery- przeszczep serca Med. (operacja) a heart transplant- wrodzona wada serca a congenital heart defect- mieć słabe/chore serce to have a weak/bad heart- umrzeć na serce to die of heart failure- on ma serce jak dzwon he has a healthy a. strong heart- od lat jest chory na serce he’s had a heart condition for years- serce waliło mu jak młotem his heart was thumping away like a drum2. sgt (pierś) heart, breast- tulić kogoś do serca to hug sb to one’s breast- upadł, łapiąc się za serce he fell pressing his hand to his heart- złożył przysięgę, kładąc rękę na sercu he took an oath with his hand on his heart3. (usposobienie) heart- człowiek wielkiego serca a. o wielkim sercu a big-hearted a. generous-hearted person- być człowiekiem małego serca a. o małym sercu to be a faint-hearted a. pigeon-hearted person- mieć dobre/miękkie/zimne/nieczułe serce to have a good/soft/cold/hard heart- serce jak kamień a. serce z kamienia a heart of stone- potrzeba nam gorących/ofiarnych serc we need enthustiastic/dedicated people4. książk. (siedlisko uczuć) heart- sekrety jej serca the secrets of her innermost soul- kochać/nienawidzić kogoś całym sercem a. z całego serca to love/hate sb with all one’s heart a. with one’s whole heart- mam serce przepełnione radością/smutkiem my heart brims over with joy/sadness- napełniasz nasze serca dumą/szczęściem you fill our hearts with pride/happiness- myśli, które napełniają serca rodziców strachem thoughts that strike fear in the hearts of parents- on jest bliski/drogi memu sercu he is close/dear to my heart- ta wiadomość uraduje twoje serce the news will gladden your heart- sercem jestem przy was a. z wami my heart goes to you a. is with you- zjednała sobie serce publiczności she won the hearts of the audience- zawsze okazywał nam serce he was always kind-hearted towards us5. sgt (miłość) heart- oddać komuś serce to give one’s heart to sb- zabrać a. skraść komuś serce to steal sb’s heart- zdobyć/podbić czyjeś serce to win/capture sb’s heart- złamać komuś serce to break sb’s heart6. sgt (męstwo) heart- wojownik o lwim sercu a lionhearted warrior- nawoływał towarzyszy, by nie tracili serca he appealed to his companions not to lose heart7. (przedmiot, symbol) heart- serce z piernika/czekolady heart-shaped gingerbread/chocolate- wisiorek w kształcie serca a pendant in the shape of a heart8. (środek) heart- w sercu dżungli/miasta in the heart of a jungle/city9. (w dzwonie) clapper, tongue- □ Serce Jezusa Relig. the Sacred Heart- sztuczne serce Med. artificial a. mechanical heart- Ryszard Lwie Serce Richard of the Lion’s Heart■ do głębi serca [przejąć się, wzruszyć] deeply- jak a. co serce (komuś) dyktuje [mówić, pisać] from the a. one’s heart- od serca [rozmowa, wyznanie, słowa] heart-to-heart; [bić brawo, pomagać] wholeheartedly- przyjaciel/przyjaciółka od serca a bosom friend- w głębi serca [zazdrościć, myśleć, odczuwać] in one’s heart of hearts, deep in one’s heart- w prostocie serca [wierzyć, zwierzać się] naively; [postępować] artlessly- w sercu [uważać, czuć] privately- z biciem a. drżeniem serca a. z bijącym sercem (z niepokojem, niepewnością) with one’s heart in one’s mouth; (ze wzruszeniem) with a lump in one’s throat- z bólem serca with an aching heart- z ciężkim sercem with a heavy heart- z dobrego a. z dobroci serca [pomagać, ofiarować] out of the goodness of one’s heart- ze szczerego serca [wspomagać, poświęcać się] kind-heartedly- z głębi serca [uczucia, życzenia] from the bottom of one’s heart- z otwartym sercem [przyjąć, witać, odnosić się] with an open heart- brać (sobie) coś do serca to take sth to heart- być bez serca a. nie mieć serca to have no heart- chwytać kogoś za serce to tug at sb’s heartstrings- czytać w czyimś sercu to read sb’s thoughts- kamień spadł mi z serca that is a weight off my mind- leży mi na sercu twoje zdrowie/szczęście I have your health/happiness at heart- tyle kłopotów leży mi na sercu I have so many troubles to worry about- mieć gołębie serce to be gentle at heart- mieć serce dla kogoś/do czegoś to be fond of sb/sth- mieć serce jak głaz a. z kamienia, mieć kamienne serce to have a heart of stone- mieć serce na dłoni to have one’s heart in the right place- on co ma w sercu, to w gębie pot. a. na języku he is a person of candour- mieć zajęcze serce to be chicken-hearted a. chicken-livered- mieć złote serce to have a heart of gold- miękko mi się robi koło serca my heart melts- nie mieć serca czegoś zrobić to not have the heart to do sth- nie mam serca powiedzieć jej prawdy I haven’t (got) the heart to tell her the truth- nie mieć serca dla a. do kogoś to dislike sb- nie mam już dla niej serca I don’t like her any more- nie mieć serca do czegoś (nie mieć ochoty) to be lukewarm about sth- on nie ma serca do sportu his heart’s not in sport- nosić a. chować kogoś/coś w sercu to have sb/sth engraved upon one’s heart- otworzyć serce komuś a. przed kimś to open one’s heart to sb, to pour out one’s heart to sb- pójść za głosem serca to follow one’s heart- idź za głosem swojego serca let your heart rule your head- przypaść komuś do serca to take a. catch sb’s fancy- przypadł mi do serca I took an instant liking to him- przypadłeś jej do serca she took a shine to you pot.- serce kraje się a. pęka mi na widok… it breaks my heart to see…- serce o mało nie pękło mu z żalu/tęsknoty his heart almost burst with grief/longing- serce mi krwawi pain rends my heart- serce staje mu w gardle a. podchodzi a. skacze mu do gardła (z niepokoju, obawy) he has his heart in his mouth a. throat; (z podniecenia, wzruszenia) his heart leaps- serce rosło na widok jej zdrowych dzieci it was a joy to see her healthy kids- serce wyrywa się mu do kogoś/czegoś he feels a yearning for sb/sth- serce zamiera mu w piersi his heart skips a. misses a beat- serce zamarło jej z zachwytu she was speechless with delight- trafić a. przemówić do czyjegoś serca to touch sb’s heart- jednym uśmiechem potrafi ująć ją za serce his smile is enough to melt her heart- ukłuć kogoś w serce to pierce sb’s heart (like a dagger)- wkładać w coś (całe) serce to put one’s heart and soul into sth- wkraść się do czyjegoś serca to gain a place in sb’s affections- wyrzucić kogoś z serca to wipe sb out of one’s memory- zdjąć komuś kamień z serca to take a load off sb’s mind- zrzucić kamień z serca to get it off one’s chest pot.- serce nie sługa przysł. the heart knows no masterThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > serc|e
-
18 praca
praca [praʦ̑a] f\praca dorywcza Aushilfsjob m\praca domowa Hausarbeit f\praca klasowa Klassenarbeit fprace badawcze/doświadczalne Forschungsarbeiten fPlbyć bez pracy arbeitslos seinubiegać się o pracę sich +akk um eine Stelle bewerbenbyć w pracy auf der Arbeit sein\praca magisterska Magisterarbeit f\praca doktorska Doktorarbeit f7) ( funkcjonowanie) mięśni, organów Tätigkeit f, Funktionieren nt; myśli, pamięci Tätigkeit f; silnika Laufen nt9) infor\praca wielostanowiskowa Mehrstellenarbeit f -
19 Belang
-
20 granica
-y; -e; fza granicą — (mieszkać, studiować) abroad
za granicę — (jechać, wysyłać) abroad
górna/dolna granica — upper/lower limit
* * *f.1. ( linia wyznaczająca obszar) border, boundary, frontier; granica państwa state border; wyjechać za granicę go abroad, leave the country; zamknąć granice close the borders; przejść przez zieloną granicę cross the border illegally.2. (= limit) limit, bounds, confines; być bez granic be boundless, know no bounds; to przekracza wszelkie granice that's the limit; doprowadzić kogoś do ostatecznych granic drive sb to extremes; trzymać się pewnych granic stay within certain limits l. bounds; czynić coś w granicach swoich możliwości do sb's best, do all sb can; wszystko ma swoje granice there's a limit to everything.3. (= kres, pułap) limit, range.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > granica
См. также в других словарях:
być bez nerwów — {{/stl 13}}{{stl 7}} być człowiekiem niezwykle opanowanym, spokojnym : {{/stl 7}}{{stl 10}}Egzaminator okazał się człowiekiem bez nerwów. {{/stl 10}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
być bez [nie mieć] sumienia — {{/stl 13}}{{stl 7}} działać bezwzględnie, nie licząc się z nakazami moralnymi i etycznymi; być złym człowiekiem : {{/stl 7}}{{stl 10}}Jesteś bez sumienia, skoro tak zasmucasz matkę. Trzeba nie mieć sumienia, aby okraść starą kobietę! {{/stl 10}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
być bez smaku — {{/stl 13}}{{stl 7}} o potrawach: być jałowym w smaku, nieprzyprawionym : {{/stl 7}}{{stl 10}}Danie, jedzenie było bez smaku. {{/stl 10}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
być bez grosza (przy duszy) — {{/stl 13}}{{stl 8}}pot. {{/stl 8}}{{stl 7}} nie mieć zupełnie pieniędzy : {{/stl 7}}{{stl 10}}Pożycz parę złotych, jestem bez gorsza. Oboje są bez grosza przy duszy. {{/stl 10}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
być w porządku — {{/stl 13}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} postępować zgodnie z obowiązującym prawem, przepisami, normami; być bez zarzutu wobec kogoś, czegoś : {{/stl 7}}{{stl 10}}Być w porządku wobec urzędu podatkowego, wobec szefa.… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
być — {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. ndk XIIa, jestem, jest, są, będę, będzie, bądź {{/stl 8}}{{stl 7}}I {{/stl 7}}{{stl 8}}w funkcji samodzielnej {{/stl 8}}{{stl 7}}: {{/stl 7}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} istnieć, żyć, występować … Langenscheidt Polski wyjaśnień
bez apelacji — {{/stl 13}}{{stl 8}}przysł. {{/stl 8}}{{stl 7}} bezwzględnie, bez dyskusji, kategorycznie : {{/stl 7}}{{stl 10}}Bez apelacji musi to być zrobione. {{/stl 10}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
być jak trzeba [należy] — {{/stl 13}}{{stl 7}} odpowiadać w pełni jakimś wymaganiom, potrzebom; być, jak się tego wymaga, bez zarzutu : {{/stl 7}}{{stl 10}}Dom, auto jest jak trzeba. Chłopak jest jak trzeba: wysoki, przystojny. Mieć pensję jak trzeba. {{/stl 10}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
być oddanym — {{/stl 13}}{{stl 8}}{komuś} {{/stl 8}}duszą i ciałem {{/stl 13}}{{stl 7}} być oddanym komuś całkowicie, bez zastrzeżeń {{/stl 7}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
być sobą — {{/stl 13}}{{stl 7}} w pełni realizować swoją osobowość, spełniać się w życiu; żyć, postępować bez skrępowania, w naturalny dla siebie sposób : {{/stl 7}}{{stl 10}}Bądź sobą, tu nie musisz się krępować. {{/stl 10}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
być — ndk jestem, jesteś, są, będę, będziesz, będą, bądź, był I w funkcji samodzielnej «zajmować pewne miejsce w rzeczywistości» 1. «mieć byt, istnieć, żyć» Cichy, jakby go nie było. Pomnik jest do dzisiaj. Nie było cię jeszcze na świecie. Był sobie… … Słownik języka polskiego
